Najczęściej zadawane pytania

Mieszkańcu, masz pytania, wątpliwości, chcesz zapoznać się z naszą działalnością i ofertami?

Specjalnie dla Ciebie skompletowaliśmy informacje i odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania. Zapoznaj się z nimi i pamiętaj, że Ty też masz wpływ na decyzje zarządców nieruchomości!

Co to są: gigadżul (GJ), kilowatogodzina (kWh), megawatogodzina (MWh)?

Gigadżul, kilowatogodzina, megawatogodzina, a także dżul (J), megadżul itp. WSZYSTKO to jednostki energii, pracy i ilości ciepła. Jedną można zamienić na drugą. Np. 1 MWh to 3,6 GJ.

Co to są wat (W), kilowat (kW), megawat (MW), koń mechaniczny (KM).

To są jednostki mocy. Moc charakteryzuje dany obiekt lub urządzenie pod względem energetycznym. Na przykład żarówka o mocy 10 W pobiera w tym samym czasie 6 razy mniej energii niż żarówka o mocy 60W. Kilowat to tysiąc watów, megawat to tysiąc kilowatów i milion watów.

Urządzenia odbiorcze w domu na ogół opisuje się w watach lub te o większym odbiorze kilowatach.

Węzeł cieplny o mocy 200kW może odbierać dwadzieścia tysięcy razy więcej energii niż żarówka o mocy 10 W. To, że w jednym przypadku jest energia cieplna, a w drugim elektryczna ma oczywiście znaczenie, ale jest to energetycznie równoważnik dwudziestu tysięcy żarówek o mocy 10W.

Dlaczego więc w energetyce używa się aż tylu jednostek?

Podstawowe jednostki: dżul (energii), wat (mocy), to jednostki w układzie SI tak samo jak metr, sekunda czy kilogram. Dżul i wat w życiu praktycznym to jednostki małe. Dlatego używa się, bo tak jest wygodniej i bardziej czytelnie, jednostek tysiąc (przedrostek kilo), milion (przedrostek mega), miliard (przedrostek giga) razy większych. Elektrownie systemowe mają podawaną moc w megawatach, np. elektrownia Bełchatów 5472 MW. Podanie mocy w watach byłoby bardzo niewygodne i nieczytelne 5472000000 W.

Dżul to tak mało energii w życiu codziennym, że np. wystawianie faktur dla budynku co zużywa miesięcznie 100 GJ (100000000000 J), byłoby bardzo utrudnione bo cena 40 zł/GJ zapisywana byłaby 0,000000040 zł/J). Dlatego też ciepłownicy używają najczęściej w swoich cennikach za zużytą energię jednostki gigadżula GJ. Zdarzają się ciepłownicy używający megawatogodzin (MWh) (czyli 3,6 GJ), ale najczęstszą jednostką jest gigadżul. Można oczywiście sobie wszystkie jednostki przeliczyć, ale trzeba przeliczyć i ceny. Równoważna cena do 40 zł/GJ to 144 zł/MWh czyli 0,144 zł/kWh.

Energetycy sprzedający energię elektryczną częściej używają jednostek kWh i MWh, bo łatwiej sobie wyobrazić, że urządzenie o mocy 1 kW przez jedną godzinę zużyje 1 kilowatogodzinę (kWh). Żarówka o mocy 10W zużyje 1 kWh przez 100 godzin pracy z pełną mocą.

Elektrownia Bełchatów może przez 1 godzinę wyprodukować 5472 MWh czyli 5 472 000 kWh. Wystarczy to do zasilenia 547 200 000 żarówek 10W (w rzeczywistości mniej ze względu na straty na przesyle energii). Nowo budowana elektrociepłownia w Mińsku Mazowieckim będzie miała moc około 6,7 MW (6 700 kW) czyli wystarczy do zasilenia 670 000 żarówek o mocy 10W (w rzeczywistości odrobinę mniej ze względu na straty na przesyle energii od elektrowni do żarówki) .

Jak czytać fakturę za ciepło?

Faktura za ciepło jest wystawiana za cały miesiąc oddzielnie opłaty stałe (na początku miesiąca), a oddzielnie opłaty zmienne po dokonaniu odczytów z ciepłomierzy.

Faktura za opłatę stałą składa się z kilku podstawowych elementów. Na fakturze znajduje się informacja za jaki okres jest wystawiana faktura.

Co oznaczają podstawowe składniki faktury?

A –określa, że mamy do czynienia z opłatą za zamówioną moc (jest to część stała opłaty związanej z kosztami wytwarzania w ciepłowni;

B - określa, że mamy do czynienia z opłatą za przesył (jest to część stała opłaty związanej z kosztami przesłania ciepła od źródła ciepła do odbiorcy);

C – opisuje grupę taryfową odbiorcy ciepła – grupa A1 oznacza, że węzeł cieplny jest własnością odbiorcy;

D – jednostka określająca moc zamówioną węzła cieplnego

E – moc węzła cieplnego na potrzeby centralnego ogrzewania i ciepłej wody (0,1 MW + 0,01 MW razem 0,11 MW) (czyli 110 kW – 110 000 W)*;

F – ceny za opłaty stałe z taryfy PEC dla danej grupy taryfowej oddzielnie dla wytwarzania i przesyłu określone w zł/MW;

G – wartość opłat netto (bez podatku VAT) z mnożenia mocy zamówionej i ceny;

H – wartość faktury z podatkiem (kwota do zapłaty za opłaty stałe).

* Jak widać moc zamówiona na niezbyt dużym węźle to moc odpowiadająca ok. 11 000 żarówek o mocy 10W. Co oczywiście powoduje, że w ciągu roku obywatel większość energii potrzebuje w formie ciepła (mniej w formie energii elektrycznej). Dlatego też rachunki za ciepło na ogół są w ciągu roku większe niż rachunki za prąd nawet biorąc pod uwagę to, że prąd jest energią bardziej przetworzoną i dlatego też znacznie droższą (za jednostkę energii). Zwykle suma opłat rocznych za prąd przeliczona na jednostkę energii np. w zł/kWh kosztuje 2 do 2,5 raza drożej niż tak przeliczona cena ciepła przeliczona na zł/kWh.

Faktura za opłatę zmienną składa się z kilku podstawowych elementów.

Na fakturze znajduje się informacja za jaki okres jest wystawiana faktura.

Co oznaczają podstawowe składniki faktury?

I –określa, że mamy do czynienia ze zmienną opłatą za ciepło (jest to część zmienna opłaty związanej z kosztami wytwarzania w ciepłowni;

J - określa, że mamy do czynienia z opłatą za przesył (jest to część zmienna opłaty związanej z kosztami przesłania ciepła od źródła ciepła do odbiorcy);

K – opisuje grupę taryfową odbiorcy ciepła;

L – jednostka energii (GJ) określająca zużycie ciepła w okresie za który jest wystawiona faktura określona na podstawie odczytu licznika ciepła (2 360,93 to odczyt z końca miesiąca września, 2 346,71 to odczyt z początku miesiąca jednocześnie końcowy odczyt z poprzedniej faktury za sierpień), na podstawie różnicy określono ilość ciepła do zafakturowania czyli 14,22 GJ;

Ł, M - ceny za opłaty zmienne z taryfy PEC dla danej grupy taryfowej oddzielnie dla wytwarzania i przesyłu określone w zł/GJ;

N – wartość opłat netto (bez podatku VAT) z mnożenia zużycia ciepła (energii) i ceny;

O – wartość faktury z podatkiem (kwota do zapłaty za opłaty zmienne).

Dlaczego PEC nie wystawia faktur wyłącznie za zużyte ciepło i nie stosuje cen wyłącznie wyrażonych w złotych za jednostkę energii (zł/GJ) lecz stosuje opłaty stałe?

Powody takiego działania są następujące:

Powód prawny
Taką metodę zakładają jako podstawową przepisy prawa czyli § 7 ust. 2 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII z dnia 22 września 2017 r w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło (Dz.U. z 2017 roku poz. 1988 z późniejszymi zmianami).
Powód techniczny
„Zamówiona moc cieplna - ustalona przez odbiorcę lub podmiot ubiegający się o przyłączenie do sieci ciepłowniczej największa moc cieplną, jaka w danym obiekcie wystąpi w warunkach obliczeniowych, która zgodnie z określonymi w odrębnych przepisach warunkami technicznymi oraz wymaganiami technologicznymi dla tego obiektu jest niezbędna do zapewnienia:
1. pokrycia strat ciepła w celu utrzymania normatywnej temperatury i wymiany powietrza w pomieszczeniach;
2. utrzymania normatywnej temperatury ciepłej wody w punktach czerpalnych;
3. prawidłowej pracy innych urządzeń lub instalacji.”
Jak wynika z definicji moc zamówiona to realne maksymalne potrzeby cieplne obiektu. I PEC ma obowiązek w każdym momencie dostarczyć taką ilość ciepła jaka wynika z mocy zamówionej, dla zapewnienia jakości dostawy. Gdyby moc zamówiona nie była elementem umownym i związanym z opłatami, to PEC nie miałby zobowiązania prawnego do dostarczenia (do pewnego technicznego poziomu) ciepła w odpowiedniej ilości. Pozwala to ciepłownikom na zaplanowanie ile ciepła będą potrzebować odbiorcy, odpowiednią wcześniejszą rozbudowę źródeł, przekrojów rur i przebiegu sieci cieplnych.
Powód ekonomiczny
Stosowanie opłat stałych powoduje, że opłaty są rozłożone w ciągu roku bardziej równomiernie nie następują kumulacje opłat w miesiącach zimowych. Pasuje to odbiorcom bo opłaty zimowe są mniejsze, ale pasuje też i ciepłownikom, bo przez okres letni mają stały dopływ środków finansowych. Ma to oczywiście i pewne wady, bo rachunki są mniej zrozumiałe dla odbiorców i oszczędności też wydają się trudniejsze do uzyskania. Nie jest tak do końca, gdyż odbiorcy, którzy obniżają zużycie ciepła np. poprzez termomodernizację na ogół obniżają też moc zamówioną uzyskując oszczędności także z tego tytułu.

Jak kalkulowane są ceny ciepła?

Tworząc taryfę PEC określa planowane koszty (które sprawdza Urząd Regulacji Energetyki). Oddzielnie określane są planowane koszty wytwarzania i oddzielnie koszty przesyłu i dystrybucji. Następnie te zaakceptowane elementy kosztów rozdzielane są na kolejne 2 części. Jedna część najczęściej pomiędzy 20- 30% opłat jest wydzielana do pokrycia opłatami stałymi, a drugą 80-70% kalkuluje się do pokrycia za pomocą opłat zmiennych. Załóżmy, że przychody planowane które zaakceptował w postępowaniu taryfowym Urząd Regulacji Energetyki wynoszą 12 mln złotych. Jeżeli założymy, że koszty wytwarzania to 75% łącznych kosztów całości, a przesyłu to 25%, to planuje się, że 9 mln (0,75*12) złotych należy uzyskać za wytwarzanie, a 3 mln (0,25* 12) za przesył. Gdybyśmy 80% tych kwoty przenieśli na opłaty zmienne to należałoby skalkulować 7,2 (0,8*9) mln zł na opłaty zmienne związane z wytwarzaniem (cena ciepła), 2,4 (0,8*3) mln zł na opłaty zmienne związane z przesyłem, 1,8 (0,2*9) mln na opłaty stałe za wytwarzanie energii, 0,6 (0,2*3) mln na opłaty stałe za przesył energii. Zsumowane skalkulowane opłaty to razem ni mniej ni więcej tylko planowane na początku, sprawdzone i zatwierdzone przez Urząd Regulacji Energetyki 12 milionów złotych (7,2mln+2,4 mln+1,8 mln+0,6 mln). Trzeba tu mocno podkreślić, że opłaty stałe (za moc zamówioną) i opłaty za przesył to nie jest żadna niczym nieusprawiedliwiona opłata. Gdyby je inaczej rozdzielić to i tak do zapłaty pozostaje kwota około 12 mln złotych.

Cenę końcową tworzy się w ten sposób, że opłaty zmienne dzieli przez planowaną ilość sprzedaży ciepła w ciągu roku (w jednostkach energii GJ), opłaty stałe dzieli się przez planowana ilość MW. Dodatkowo cenę roczną za MW dzieli się przez 12 aby uzyskać cenę miesięczną.

W powyższym przykładzie przy planowanej sprzedaży 200 000 GJ:

cena ciepła wyniosłaby 36 zł/GJ (7200000/200000),
cena zmienna za przesył 12 zł/GJ (2400000/200000).

Ceny stałe przy łącznej mocy zamówionej odbiorców 25 MW wyniosłyby:

opłata za moc zamówioną 6 000 zł/MW/miesiąc (1800000/25/12).
opłata stała za przesył 2 000 zł/MW/miesiąc (600000/25/12).

Podany powyżej przykład jest pewnym uproszczeniem umożliwiającym zrozumienie mechanizmu tworzenia ceny. W rzeczywistości następuje najpierw podział planowanych kosztów przesyłu najpierw na sieci (w Mińsku Mazowiecki są dwie sieci podstawowa i położona przy ul. Skrzyneckiego), później na grupy taryfowe (w zależności od własności i charakterystyki węzłów cieplnych). Powoduje to, że ceny związane z wytwarzaniem (cena ciepła w zł/GJ i cena za moc zamówioną dla danej sieci są w każdej taryfie takie same. Ceny związane z przesyłem i dystrybucją najniższe są w takich grupach taryfowych, gdzie udział obowiązków i własności PEC jest najmniejszy czyli w grupie, gdzie węzły cieplne są własnością odbiorców. Ale wtedy to oni utrzymują te węzły w sprawności, a wcześniej je wybudowali własnym kosztem. Niższa cena pozwala skompensować te wydatki.

Co to jest węzeł ciepłowniczy (węzeł cieplny)?

To zespół urządzeń, łączących sieć cieplną dostawcy ciepła (PEC) z instalacją wewnętrzną obiektu. Na węzeł składają się rurociągi i wiele urządzeń z których najważniejsze są: wymienniki ciepła, liczniki ciepła, pompy, zawory automatycznej regulacji, zawory odcinające, sterowniki automatycznie sterujące pracą węzła, filtry, urządzenia kontrolno-pomiarowe, naczynia wzbiorcze.

Zadaniem węzła cieplnego jest zmiana parametrów (temperatury i ciśnienia nośnika ciepła czyli gorącej wody) dostarczanego z sieci na parametry potrzebne odbiorcy w jego instalacji. Dodatkowe funkcje węzła cieplnego to między innymi:

pomiar ilości dostarczanego ciepła;
dostosowanie temperatury wody w instalacji odbiorczej i przepływu wody w tej instalacji do potrzeb odbiorcy przy pomocy urządzeń automatycznej regulacji;
zapewnienie bezpieczeństwa technicznego;
zapewnienie czystości nośnika ciepła;
zapewnienie funkcjonowania instalacji w budynkach np. poprzez pompowanie wody.

Węzeł jest niezbędny, gdyż z powodów technicznych i ekonomicznych parametry gorącej wody w sieci cieplnej są znacznie wyższe niż potrzebne w danej chwili w instalacji odbiorcy. Na przykład przy niskich temperaturach zewnętrznych temperatura w sieci wynosi ponad 100 st. C a potrzeby instalacji centralnego ogrzewania to max 65-70 st. C, a instalacji ciepłej wody 55 st. C. Ciśnienia w sieci też są znacznie wyższe (nawet może być 10 krotnie wyższe) niż potrzebne ciśnienie w instalacji. Za zamianę parametrów odpowiadają najczęściej wymienniki ciepła czyli urządzenia gdzie po jednej stronie płynie woda sieciowa, a po drugiej woda instalacyjna oddzielone od siebie w sposób trwały (wody te nie mieszają się). Płynąca z jednej strony cieplejsza woda sieciowa oddaje ciepło w wymienniku wodzie płynącej po stronie instalacji w ilości określonej przez urządzenia sterujące.

Mimo, że węzeł cieplny jest urządzeniem zautomatyzowanym i bardzo skomplikowanym to wbrew pozorom jest bardzo niezawodny (w porównaniu np. z kotłownią lokalną). Cały zespół kotła (kocioł i osprzętem i kominem) jest zastąpiony przez bardzo proste i niezawodne urządzenie czyli wymiennik ciepła. Węzeł jest dużo tańszy w porównaniu z podobnym wielkością kotłem, jest dużo tańszy w utrzymaniu i bardziej niezawodny. Nie występują tu bardzo gorące (co najmniej kilkaset stopni Celsjusza) spaliny, w węźle w przeciwieństwie do kotłowni nie ma układu podawania i spalania paliwa. Węzeł zajmuje dużo mniej miejsca niż kotłownia. Dlatego jest to rozwiązanie preferowane przez nowych odbiorców ciepła np. deweloperów.